Khemārāma tổng hợp và tóm tắt
|
Subhānupassiṃ viharantaṃ Indriyesu asaṃvutaṃ Bhojanamhi cāmattaññuṃ Kusītaṃ hīnavīriyaṃ Taṃ ve pasahati māro Vāto rukkhaṃ va dubbalaṃ |
Just as a storm throws down a weak tree, so does Mara overpower the man who lives for the pursuit of pleasures, who is uncontrolled in his senses, immoderate in eating, indolent, and dissipated |
Ai sống nhìn tịnh tướng, không hộ trì các căn, ăn uống thiếu tiết độ, biếng nhác, chẳng tinh cần. Ma uy hiếp kẻ ấy, như cây yếu trước gió. |
|
Asubhānupassiṃ viharantaṃ Indriyesu susaṃvutaṃ Bhojanamhi ca mattaññuṃ Saddhaṃ āraddhavīriyaṃ Taṃ ve nappasahati māro Vāto selaṃ va pabbataṃ |
Just as a storm cannot prevail against a rocky mountain, so Mara can never overpower the man who lives meditating on the impurities, who is controlled in his senses, moderate in eating, and filled with faith and earnest effort. |
Ai sống quán bất tịnh, Khéo hộ trì các căn, ăn uống có tiết độ, có lòng tin, tinh cần, Ma không uy hiếp được, Như núi đá, trước gió. |
__(()))) Tích truyện Pháp cú:
Đức Bổn Sư đã thuyết ra khi Ngài ngự gần thành Setabya, trong rừng Simsapa, đề cập đến hai anh em Cullakāḷa và Mahākāḷa.
(*) Ba anh em trưởng giả:
Cullakāḷa (Tiểu Hắc), Majjhimakāḷa (Trung Hắc) và Mahākāḷa (Đại Hắc) là ba anh em Trưởng giả ở thành Setabya. Trong khi người anh cả và em út chuyên đi xa xứ lấy hàng hóa thì người giữa lãnh việc buôn bán. Trong một chuyến đi, khi đang nghỉ trên đường về Sāvatthī gần chùa Jetavana, Trưởng giả Mahākāḷa thấy một đoàn người đi lễ Phật nghe pháp thì bèn dặn em trông coi hàng hóa còn mình thì đến nơi đức Như lai.
(*) Trưởng giả Mahākāḷa xuất gia:
Đức Thế Tôn quán trình độ của trưởng giả bèn thuyết pháp tuần tự, trưởng giả Mahākāḷa xin xuất gia. Sau khi về từ biệt em trai, trưởng giả Mahākāḷa xuất gia với đức Thế Tôn. Một thời gian sau, trưởng giả Cullakāḷa cũng xuất gia nhưng với mục đích là lôi kéo anh mình hoàn tục. Trưởng lão Cullakāḷa vốn tánh hoạt bát, hiếu động, không thích ngồi yên, chỉ tưởng nghĩ đến gia đình, thương nhớ vợ con.
(*) Tỳ-khưu Mahākāḷa tu đề mục quán tử thi nơi mộ địa:
Tỳ khưu Mahākāḷa học lấy đề mục bất tịnh (tử thi) để niệm cho đắc quả A La Hán và thọ trì chi đầu đà ngụ nơi mộ địa (Sosanikadhutaṅga). Trưởng lão Mahākāḷa tu hành nơi mộ địa, dưới sự hướng dẫn của người nữ thiêu xác Kāḷī, ngài tuân theo những thủ tục của một địa như: phải báo cho nhà chức trách như vị trụ trì tu viện hoặc vị xã trưởng (vì bọn trộm khi bị truy đuổi thường sẽ ném tang vật vào mộ địa để thoát thân); phải kiêng cử cả thịt, cá, mè, trứng, đường mật, bột…; không được ngủ ngày, không được lười biếng; v.v…
Ngày nọ, có người tiểu thư giàu sang chết vì một căn bệnh thình lình, được thân quyến quăng vào mộ địa nhưng thân thể vẫn còn tươi nhuận. Người giữ mộ địa bảo ngài trưởng lão hãy lấy đó làm đề mục quán tưởng. Đáp lời xong, Trưởng lão đến ngay, khiến giở lớp y phục che phủ trên tử thi và nhìn kỹ từ gót chân lên ngọn tóc. Rồi Trưởng lão bảo: “Hãy ném cái xác thân đẹp đẽ vàng ánh nầy vào lửa và khi nào lửa bắt đầu cháy xém xác thân thì hoan hỷ báo cho ta biết”. Trưởng lão đến quan sát tử thi, khi lửa bén cháy tới thịt thì xác thân trở nên màu giống như con bò cái, rồi hai chân rớt ra đánh tòn ten, hai tay rút lại cong queo, chỗ trán không còn chút da.
(*) Tỳ-khưu Mahākāḷa chứng quả A-la-hán với tuệ phân tích:
Trở về chỗ cũ, trưởng lão ngồi xuống, quán xét thấy rõ lý hoại diệt (Khayavaya) cảm kích ngâm lên mấy câu kệ vô thường:
“Aniccā vata saṅkhārā
Uppādavayadhammino
Uppajjitvā nirujjhanti
Tesaṃ vūpasamo sukhoti”.
Đọc xong bài kệ, Trưởng lão tăng tiến pháp Thiền Minh sát, đắc quả A La Hán với Tuệ phân tích.
(*) Tỳ-khưu Cullakāḷa hoàn tục:
Mấy bà vợ của Tỳ-khưu Cullakāḷa nghe đồn đức Thế Tôn đang đến gần thành Setabya bèn thỉnh mời đức Thế Tôn cùng chư tăng. Tôn giả Mahākāḷa bảo sư em Cullakāḷa hãy về nhà trước và chỉ báo gia đình sắp xếp chỗ ngồi. Người nhà ráp nhau xé rách y trong, y ngoài của Trưởng lão Cullakāḷa, lấy thường phục màu trắng thay cho ông rồi nói: -- Bây giờ ông đi thỉnh Đức Bổn Sư đi để chúng tôi ở nhà mà sắp đặt chỗ ngồi. Vừa mới tu lên Tỳ khưu chưa có hạ nào, kế hoàn tục vừa theo sở thích nên Cullakāḷa chẳng chút hổ thẹn, cũng không thắc mắc ngại ngùng vì lối phục sức đó.
(*) Những bà vợ của trưởng lão Mahākāḷa bàn nhau lôi ngài về thế tục:
Mấy bà vợ của Trưởng lão Mahākāḷa tính với nhau cũng bắt chồng về như những bà em dâu đã làm. Lúc bấy giờ có đủ mặt hai bà vợ của Cullakāḷa, bốn bà vợ của Majjhimakāḷa, tám bà vợ của Mahākāḷa. Bạch Ngài! Trưởng lão Mahākāḷa còn phải ở lại tụng kinh hồi hướng phước báu, xin cung thỉnh Ngài hoan hỷ trở về trước với chư Tăng. Đức Bổn Sư đáp: “Sādhu!”.
(*) Đức Thế Tôn thuyết bài kệ pháp cú:
Về đến cổng thành, chư Tăng mới lên tiếng than phiền tại sao đức Thế Tôn lại cho phép như vậy và sợ ngài Mahākāḷa sẽ bị lôi kéo mà hoàn tục như người em trai của mình. Đức Phật dạy:
-- Nầy các Tỳ khưu! Các ông chớ nên nói như thế, Cullakāḷa đã quen sống đời phóng túng, bằng thứ tư tưởng chạy theo dục lạc ngũ trần, như cây mềm yếu mọc dựa bờ sông. Trái lại con của Như lai Mahākāḷa sống không ham dục lạc, hành thiền quán bất tịnh như núi đá kiên cố không bị lay chuyển.
Nói rồi, Đức Bổn Sư ngâm hai bài kệ sau đây:
“Subhānupassiṃ viharantaṃ,
Indriyesu asaṃvutaṃ;
Bhojanamhi amattaññuṃ,
Kusītaṃ hīnavīriyaṃ;
Taṃ ve pasahati māro,
Vāto rukkhaṃ’va dubbalaṃ”.
“Asubhānupassiṃ viharantaṃ,
Indriyesu asaṃvutaṃ;
Bhojanamhi ca mattaññuṃ,
Saddhaṃ āraddhavīriyaṃ;
Taṃ ve nappasahati māro,
Vāto selaṃ’va pabbatanti”
